विचार विमर्श

  नेता बिनाको समाज र समाज बिनाको नेता असम्भब छ | आफ्ना स्वोभाव सिद्ध गुणहरू तथा उपयोगिताको कारण ले नै नेता समाजमा पुज्यनिय हुन्छन | देश तथा समाजको उत्थान हामीले भरोशा गरेर चुनि पठायका नेतामा नै भर पर्दछ | नेता एदी पथभ्रष्ट भएमा देश तथा समाज उन्नति तर्फ नभईकन दुर्गतिको बाटोमा अग्रसर हुँदै जान्छ |  कैयौं पटक हाम्रो समस्याको प्रमुख जरो नै हामीले चुनि पठाएका गलत लिडर हुन्छन , किनकि हामी उनीहरुका सम्मोहन विद्या जस्ता  चिप्ला कुरामा मन्त्रमुग्ध भै स्वीकार गर्दछौं , उनका  पछिल्ला गतिविधि हरूलाई  केलाउन आवश्यकता नै ठान्दैनौं | उनका चिल्ला कुरामा कतै न कतै आफ्नो स्वार्थ खोजिरहेका हुन्छौं | हामी आफैंले  आफ्ना हजारौं  स्वार्थमा बाँधेर जसलाई जिताएर पठाउँछौंं उसैबाट शुसासनको अपेक्षा राखेर त्यो मिल्लात ?  त्यसैले समाजका हरेक सदस्यले जिम्मेदारी बनेर देश तथा आफ्नो समाज निर्माणको लागि जाति तथा सम्प्रादाय बाट माथि उठेर सच्चा इमान्दार तथा सदाचारी लिडरसिप भएको व्यक्तिलाई चुनौं | एउटा कुरा याद राखौं कि समाज जस्तो छ नेता पनि त्यस्तै हुन्छ | जुन समाजलाई सच्चा इमान्दार नेताको आवस्यक छ त्यो समाजको आफ्नो स्तर प

 यदि हामीले आफ्ना जीवनका दुख पीडाहरू लाई केहि कम गर्न  चाहने हो  भने  सर्वप्रथम हामीले हरेक  व्यक्ति,वस्तु या विचार सबैबाट आफ्नो इन्वोल्मेंटमा कम गर्दै ल्याउनु पर्छ  ,किनकि हामीलाई हजारौं पीडा दिने प्रमुख कारण नै यही  इन्वोल्मेंट हो | नपत्याय  तपाइँलाई निकै दुख या चिन्ताले सताएको बेलामा एकपटक मज्जाले सोचेर हेर्नुस त, त्यो चिन्ताको मुल कारण के रहेछ ? त्याहाँ तपाई आफ्नै इन्वोल्मेंटको स्वोभाव पाएर आश्चर्य चकित हुनुहुनेछ |  उदाहरणको लागि तपाइँ आफ्नो परिवार सँग निकै प्रेम गर्नुहुन्छ परन्तु वास्तवमा त्यो  प्रेम होइन तपाइको इन्वोल्मेंट हो | किनकि  कुनै चिजलाई आफ्नो मान्नुनै इन्वोल्मेंट हो | सोच्नुस त उनीहरूमा कसैलाई सानो चोट लागेपनि हामी  आफूलाई कति पीडा हुन्छ ,यो किन भयो  भन्दा उसलाई हामीले आफ्नो जिन्दगीको हिस्सा मान्न थालेका हुन्छौं,तर साँचो भन्नु पर्दा वास्तवमा कुनै पनि व्यक्ति तपाइको या मेरो  अस्तित्वोको हिस्सा कहिलै पनि हुनै सक्दैन |  प्रेम त निकै ठूलो शब्द हो | तर हामीले  प्रेमको परिभाषालाई नै छोटो  बनाइ दियौं  | त्यसैले आफ्नो इन्वोल्मेंटको कमजोर बानीलाई प्रेम हो भनेर ठान्ने गर्छौं  | प

२०५२ साल बाट सुरू भएको मावोबादी जनयुध्दले दिएको चोट बाट बगेका  लहुको गन्ध इतिहासका  पानाहरू बाट   हराउने छैनन हजारौं सताब्दि सम्म पनि | एउटा अचम्मको भयको वातावरण सिर्जना गरिएको थियो गाउँ गाउँ मा त्यति खेर | बिहान घरबाट निक्लेका छोराछोरी साँझ सही सलामत फर्कने हुन् कि होइनन कुनै थाहा हुन्थ्येन् | पहिलो कुरा त् गन्तब्य सम्म पुग्न नै गाह्रो थियो | चालिस पचास यात्री बोकेर हिंडेको सवारी साधनको अगाडी  ७ बर्षको बालकले सानो ढुङ्गो राखेर उभिए पनि बस त्यहाँ बाट अगाडी जाने हिम्मत गर्दैनथ्यो त्यति डर थियो त्यो बेला आम जनतामा | कसैले मुख खोलेर बिरोध गर्ने हिम्मत गर्दैनथे | राति घरमा निदाईरहेका बेला  ढोका फोरेर भित्र पसी गलत्याएर लाग्ने पो हुनकी  भन्ने आशंकामा निद्रा बेचिरहेका हुन्थ्ये  नेपाली जनता  | बास्तबमा भन्ने हो भने उनीहरू दुई ढुङ्गो बिचको तरुल जस्तै पीडित  बनेका थिए |  बिद्यार्थी काल देखिकै गतिविधी , मावोबादी लाई  सहयोग पुर्याउने हेतु चन्दा संकलन , खाद्यान्न संकलन, हात हतियार वोसार पसार गरेका  संका र सुराखिको आधारमा घेरामा पारि उनीहरूलाई तत्कालिन सरकारले धर पकड गर्न थाल्यो | त्यही डर बाट आफ्न

  औंशीको कालो रात थियो | जंगलको एउटा रुखमा  उल्लुको  बास थियो भने  त्यसै रुखको फेदमा दुइटा  छुचुन्द्राले बास गरेका रहेछन | राति छुचुन्द्रा आफ्नो आहार खोज्ने क्रममा  कसैले देख्ने हुन् कि भन्दै डराइ  डराइ बाहिर निक्ले | माथि रुखमा बसेको उल्लुले  उनलाई देखेर आवाज गर्यो  "हूउ" ! छुचुन्द्रोले माथि हेरेर सोच्न थाल्यो यो अंग्रेजी बोल्ने खालको उल्लु  रहेछ , हालांकी कुनै पनि उल्लुले  लोकल भाषा बोल्न मन पराउँदैनन्  त्यसैले यो कुनै आश्चर्य त् थिएन | छुचुन्द्राले पनि धेरै अखबार पढेका थिए अलि अलि  अंग्रेजी त् उनले पनि जानेका थिए | उल्लुको  "हूउ" लाई छुचुन्द्राले को हौ भनेर सोधेको  हो भन्ने बुझेर उल्लु  सँग प्रतिप्रश्न गरे के तपाइले हामीलाई देख्नु भएको छ ? उल्लुले  फेरी भन्यो  "हूउ " तर छुचुन्द्राले सुने "यू "  ए तिमी पो ! मज्जाले चिन्छु भन्न खोजेको  हो भन्ने अर्थ  लगाए | अब छुचुन्द्राहरू आत्तिदै  तपाई अँध्यारोमा पनि देख्न सक्नुहुन्छ ,अँध्यारोमा त् कसैले पनि देख्न सक्दैनन् सत्ययुग मा एस्तो हुन्थ्यो कसैले  अँध्यारोमा पनि देख्न सक्दथे ति सर्वग्य ,त्रिकालय  हुन्थ

                                 जोगी जातीको इतिहास सम्वन्धि हालसम्म अध्ययन अनुसन्धानबाट पत्ता लगाईएका तथ्यहरुमा आधारित कुनै लिखित प्रामाणिक इतिहास वा प्रलेख भेटिएको छैन तथापी वुढापाकाहरुका अनसार जोगीहरुको आदिम वसोवासको थलो कुनै निश्चित थिएन र केही पछिको थलो चाहिँ नेपालको तेह्रथुम जिल्ला रहेको मानिन्छ । आदिम अवस्थामा जोगीहरु घुमन्ते 'गण' को रुपमा थिए । उनीहरुको कुनै स्थायी गाउँ वस्ती थिएन । आ-आफ्नो कूलको परिवारका विभिन्न गणको रुपमा जोगीहरुको वसोवास थियो । जङ्गलका प्राकृतिक आहार बटुलेर खाने त्यस युगमा ज्यादै ठूलो समूह एकै ठाउँमा बसी गुजारा गर्नु सम्भव थिएन । घुमन्ते जीवनयापनको क्रममा तिनै विभिन्न गणहरुको समूह 'जन' वा 'कविला'को रुपमा कुनै एक ठाउँमा भेला भई अस्थायी रुपमा बस्न पुगे । आफ्नो मूल गणवाट वनेका धेरै जन कविलाहरु विभिन्न ठाउँमा स्थायी घरवास वस्ति बसाली 'जाति'को रुपमा बस्न थाले । यसरी जोगीहरु इकाइगत रुपमा जन र सामुहिक रुपमा जातीको रुपमा तेह्रथुम जिल्लाको ओयाक्जुङ गाविसमा स्थायी वसोवास गरेको विश्वास गरिन्छ । जङ्गली अवस्थाको जीवनयापन गर्दा जङ्गलका प्रा

  भागवत गीता शास्त्रको अध्याय ४ अन्तर्गत श्लोक संख्या १३ को आधारमा जात चारवोटा मात्र छन् ब्राह्मण क्षेत्री वैश्य र सूद्र | यी जात प्राकृतिक गुण र कर्मका आधारमा मैले मानव समुह हरूको सृष्टि  गरेको छु  म नै यिनको कर्ता हुँ मलाई अभिनासी ठान्नु भनेर श्री कृष्ण भगवानले  भनेका छन्  | मानिस हरूले यो गुण जन्मदैमा पनि लिएर आएको हुन सक्छन  र पछी आर्जन गरेर  कुनै पनि समूहमा प्रवेश गर्न  सक्छन  | यो मैले बनाएको नियम हो कहिलै पनि नष्ट हुँदैन भन्ने कुरा शास्त्रमा  उल्लेख छ |  यो हिसाबले हेर्दा जात एति मात्र हुनु पर्ने आज एति धेरै जातजाती  कसैले सानो जाती भनेका छन् कसैले म ठूलो जाती भनेकोछ  तैले यो छुनु हुँदैन , मन्दिर जानुहुँदैन  यो सब  कसरी भयो ? शास्त्रको ज्ञान नै नहुने कसरि ब्राम्हण भए ? यावत कुराहरुले शास्त्रमा उल्लेखित बाणी हरूलाई चुनौती दिएको छ | आज हामी आफ्नो नामको पछाडी जो कास्ट लेख्ने गर्दछौं त्यो बेलाएतले ल्याएको सिस्टम हो | बेलाएतले  जब इन्डिया लाइ उपनिवेस बनायो त्यहाँ देखि यो कास्ट सिस्टम सुरु भएको हो त्यो भन्दा अगाडी हामी वैदिक सिष्टम मा थियौं यो भनेको वर्ण र आश्रम जहाँ चार वोटा वर्ण र च